Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να καταφέρουμε να έχουμε υγιεινή διατροφή και θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν διάφοροι παράγοντες. Το πιο σημαντικό που πρέπει να κάνει κάποιος που θέλει να χάσει βάρος αλλά και να έχει μια σωστή διατροφή είναι να απευθυνθεί σε ένα διατροφολόγο ή διαιτολόγο ο οποίος λαμβάνοντας τις προσωπικές του προτιμήσεις θα τον βοηθήσει στην απώλεια κιλών.
Τι είναι η μονοφαγική δίαιτα;
Ουσιαστικά πρόκειται για μια δίαιτα στην οποία κάποιος καταναλώνει μόνο ένα είδος τροφίμου κάτι που οδηγεί σε πολύ γρήγορη απώλεια βάρους σύμφωνα με τους ένθερμους υποστηρικτές της.
Κάποια από τα τρόφιμα τα οποία συνήθως καταναλώνονται στην μονοφαγική δίαιτα είναι μόνο πατάτες, μπανάνες, κοτόπουλο, γκρέιπφρουτ, άγριο ρύζι, γάλα, λάχανο ή αυγά. Σε κάποιους άλλους τύπους μονοφαγικής δίαιτας επιτρέπεται η κατανάλωση μόνο μιας κατηγορίας τροφίμων όπως φρούτων και λαχανικών. Σε μια άλλη παραλλαγή της μονοφαγικής δίαιτας επιτρέπεται κάποιος να τρώει μόνο ένα είδος τροφίμου σε κάθε γεύμα. Για παράδειγμα το πρωινό να αποτελείται μόνο από πρωτεΐνες, το μεσημεριανό μόνο από λαχανικά και το βραδινό μόνο από φρούτα. Όλες αυτές οι παραλλαγές και οι τύποι ουσιαστικά καταδεικνύουν πως δεν υπάρχει κάποια βασική αρχή η οποία διέπει τη μονοφαγική διατροφή και όσοι την ακολουθούν μπορούν να τη ράψουν και να την κόψουν στα μέτρα τους.

Το μόνο σίγουρο για τη μονοφαγική δίαιτα είναι πως δεν έχει κάποιο επιστημονικό υπόβαθρο και υπάρχουν πολλοί επιστημονικοί λόγοι για να την αποφύγει κάποιος μιας και το σώμα μας χρειάζεται μια διατροφή πλούσια σε θρεπτικά τρόφιμα ώστε να λειτουργήσει σωστά. Η μονοφαγική δίαιτα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων και την απώλεια μυϊκής μάζας.
Τι επιτρέπεται να φάει κανείς στην μονοφαγική δίαιτα
Σύμφωνα με τη μονοφαγική δίαιτα επιτρέπεται η κατανάλωση ενός τροφίμου για πολλές μέρες ή και βδομάδες. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές της μονοφαγικής διατροφής όπως μόνο πατάτες, μόνο μπανάνες ή μόνο αυγό. Πάντως δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες και κανόνες για τη δίαιτα αυτή και όλους τους κανόνες μπορεί κανείς να τους μεταφράσει όπως θέλει.
Ποια τρόφιμα δεν επιτρέπεται να καταναλώσει κανείς στη μονοφαγική δίαιτα
Εδώ οι κανόνες είναι πολύ απλοί. Απαγορεύεται να καταναλώσει κανείς κάποιο άλλο τρόφιμο εκτός από αυτό που έχει επιλέξει.
Προετοιμασία για τη μονοφαγική δίαιτα
Ανάλογα με το είδος της μονοφαγικής δίαιτας που έχετε επιλέξει για αδυνάτισμα θα πρέπει να κάνετε και την κατάλληλη προετοιμασία. Οι επιλογές που έχετε για απώλεια βάρους είναι ουσιαστικά δύο: η κατανάλωση μόνο ενός είδος τροφίμου ή η κατανάλωση μόνο ενός είδος τροφίμου σε κάθε γεύμα. Όπως και να έχει η προετοιμασία των γευμάτων είναι ιδιαίτερα απλή αφού χρειάζεται μόνο να υπάρχει επάρκεια από το τρόφιμο ή τα τρόφιμα που έχετε επιλέξει. Πάντως οι δίαιτες αυτές λόγο της απλότητάς τους δεν συνιστώνται για να χάσετε βάρος με ασφαλή και μόνιμο τρόπο.
Βοηθάει η μονοφαγική δίαιτα στην απώλεια κιλών;
Με τη μονοφαγική δίαιτα σίγουρα θα αδυνατίσετε και θα χάσετε κιλά μιας και η βασική ιδέα πίσω από αυτές είναι πως πολύ σύντομα θα βαρεθείτε την κατανάλωση ενός μόνο τροφίμου και θα τρώτε όλο και λιγότερο μειώνοντας έτσι τις θερμίδες που καταναλώνετε. Παρότι όμως αρχικά θα δείτε μείωση του βάρος το ερώτημα είναι για πόσο καιρό μπορεί να ακολουθήσει κάποιος μια τόσο περιοριστική δίαιτα και η απάντηση είναι πως για μικρό χρονικό διάστημα. Επιπλέον η μονοφαγική δίαιτα δεν μαθαίνει σε όσους την ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο διατροφή και στόχος της δεν είναι όσοι την ακολουθούν να αποκτήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μόλις κάποιος χάσει κιλά και ξεκινήσει να τρώει και πάλι κανονικά να τα πάρει πολύ σύντομα.
Παραλλαγές μονοφαγικής δίαιτας
Εκτός από την κλασσική αυστηρά μονοφαγική δίαιτα έχουν αναπτυχθεί και διάφορες παραλλαγές της δίαιτας αυτής. Έτσι εκτός από τις ακραίες δίαιτες που προωθούν την κατανάλωση μόνο ενός τροφίμου ή μιας ομάδας υπάρχουν και άλλες που είναι πιο σύνθετες. Μια από τις πιο “καλές” επιλογές είναι η σύνθετη μονοφαγική δίαιτα που επιτρέπει κάθε 1 – 3 μέρες την αλλαγή του τροφίμου που καταναλώνουμε. Ακόμα υπάρχουν διάφορες παραλλαγές ανάλογα με την εποχή του χρόνου όπως χειμωνιάτικη μονοφαγική δίαιτα που περιέχει πατάτες, καρότα, σούπες λαχανικών, χυμό μήλου, βρώμη και κρέας ή καλοκαιρινή η οποία περιλαμβάνει κοτόπουλο, λαχανικά, πεπόνι και βρώμη. Τέλος δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην χρωματική μονοφαγική δίαιτα που επιτρέπει την κατανάλωση τροφίμων μόνο ενός χρώματος κάθε μέρα.
Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά κάποιες μονοφαγικές δίαιτες οι οποίες διαχωρίζουν τα γεύματα με βάση την αρχή της επιλογής ή απόρριψης κάποιου τροφίμου και όχι με βάση ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.

Μονοφαγική δίαιτα εξάλειψης
Είναι η πιο εύκολη και ενδιαφέρουσα παραλλαγή της μονοφαγικής δίαιτας για όποιον θέλει να χάσει κιλά. Η φιλοσοφία της είναι πολύ απλή: διαλέγετε ένα ανθυγιεινό τρόφιμο που τρώτε συχνά και σταματάτε να το τρώτε. Αν ας πούμε τρώτε ένα γλυκό κάθε μέρα προσπαθήστε να το “κόψετε” για μια βδομάδα. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να καταναλώνεται λιγότερες θερμίδες και μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε μέχρι και 0,5 κιλά τη βδομάδα.
Η δίαιτα της μιας φοράς
Και αυτή είναι ιδιαίτερα απλή αφού αυτό που έχετε να κάνετε είναι να σταματήσετε την κατανάλωση από διάφορα λιπαρά πρόσθετα που μπορεί να έχει το κυρίως γεύμα σας όπως: σάλτσες, ντρέσινγκ και άλλα. Αν για παράδειγμα το κυρίως γεύμα σας αποτελείται από κοτόπουλο με κάποια σως, πατάτες τηγανιτές και μια σαλάτα μου πλούσιο ντέσινγκ η αλλαγή είναι πολύ απλή: κοτόπουλο ψητό, πατάτες φούρνου και σαλάτα με λάδι και λεμόνι. Με τον τρόπο αυτό δεν μειώνετε μόνο τις θερμίδες που καταναλώνετε αλλά και οι γευστικοί σας κάλυκες γνωρίζουν την πραγματική γεύση του φαγητού.
Μονοφαγική δίαιτα ενυδάτωσης
Εξαλείφετε εντελώς από τη διατροφή σας αλκοολούχα ποτά, energy drinks, μη φυσικούς χυμούς που έχουν ζάχαρη καθώς και οτιδήποτε άλλο που περιέχει πολύ ζάχαρη όπως καφές ή τσάι και τα αντικαθιστάτε με νερό. Η αντικατάσταση αυτή μπορεί να έχει μεγάλη διαφορά στις θερμίδες που καταναλώνετε η οποία μπορεί να φτάσει και τις 1.000 θερμίδες.
Μονοφαγική δίαιτα αντικατάστασης
Μια ακόμα παραλλαγή της μονοφαγικής διατροφής που είναι ιδιαίτερα απλή στο να την ακολουθήσει κανείς. Επιλέγετε ένα από ανθυγιεινά τρόφιμα που καταναλώνετε συχνά και το αντικαθιστάτε με μια πιο υγιεινή επιλογή. Έτσι αν τρώτε πατάτες τηγανιτές με το γεύμα σας αντικαταστήστε τες με κάποιο λαχανικό όπως μπρόκολο ή κουνουπίδι. Με την πάροδο του χρόνου θα συνηθίσετε να κάνετε πιο υγιεινές επιλογές να τρώτε τρόφιμα με πολλά θρεπτικά συστατικά ενώ ταυτόχρονα θα αδυνατίζετε.
Μονοφαγική δίαιτα των 6 πετάλων
Ο τύπος αυτός μονοφαγικής δίαιτας δεν είναι ένας από τους κλασσικούς μιας και κάθε μέρα μπορείτε να φάτε μόνο ένα είδος τροφίμου μόνο τα οποία εναλλάσσονται καθημερινά. Έτσι μπορείτε να ξεκινήσετε την πρώτη μέρα με φρούτα, τη δεύτερη με ψάρι, την τρίτη με κοτόπουλο, την τέταρτη με λαχανικά, την πέμπτη με δημητριακά και την έκτη με άπαχο τυρί.
Σε αντίθεση με τις άλλες μονοφαγικές δίαιτες αυτή έχει κάποιες πιο συγκεκριμένες οδηγίες για όποιον θέλει να την ακολουθήσει. Έτσι θα πρέπει να καταναλώνετε έξι μικρά γεύματα κάθε μέρα ενώ υπάρχουν και περιορισμοί για τα διάφορα είδη τροφίμων. Για παράδειγμα τα λαχανικά επιτρέπονται μέχρι την ποσότητα του ενάμιση κιλού, τα δημητριακά μέχρι 300 – 400 γραμμάρια ενώ η πρωτεΐνη δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 500 γραμμάρια τη μέρα. Επιπλέον κατά τη διάρκεια της μέρας θα πρέπει να πίνεται 1,5 λίτρο νερό να μην καταναλώνετε καθόλου ζάχαρη και να περιορίσετε τη χρήση αλατιού και μπαχαρικών.
Η παραλλαγή αυτή σε σχέση με την κλασσική αυστηρή μονοφαγική δίαιτα όπου κανείς τρώει μόνο ένα είδος τροφίμου για μέρες είναι λιγότερο επιβλαβής για τον οργανισμό και ελαφρώς πιο ενδιαφέρουσα αφού υπάρχει εναλλαγή τροφών.
Πλεονεκτήματα της μονοφαγικής δίαιτας
Η αλήθεια είναι πως η μονοφαγική δίαιτα έχει ελάχιστα πλεονεκτήματα τα οποία συνοψίζονται σε δύο:
Η μονοφαγική δίαιτα περιορίζει πολύ τις θερμίδες που καταναλώνει κάποιος με αποτέλεσμα να υπάρχει αρχική απώλεια κιλών βραχυπρόθεσμα. Όμως επειδή είναι μονότονη και επικίνδυνη για την υγεία δεν μπορεί κανείς να την ακολουθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όσοι την ακολουθούν την εγκαταλείπουν αρκετά σύντομα με αποτέλεσμα να ξαναπάρουν γρήγορα τα κιλά που έχασαν.
Είναι ιδιαίτερα απλή στο να την ακολουθήσει κανείς, δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία γευμάτων ούτε ιδιαίτερη σκέψη αφού το μόνο που χρειάζεται είναι να τρώει μόνο ένα είδος τροφίμου.
Μειονεκτήματα της μονοφαγικής δίαιτας
Μπορεί η μονοφαγική δίαιτα να έχει μόνο 2 πλεονεκτήματα αλλά έχει πάρα πολλά μειονεκτήματα. Σε γενικές γραμμές είναι μια διατροφή που δεν συνιστάται από κανέναν διαιτολόγο μιας και εμπεριέχει αρκετούς κινδύνους.
Η μονοφαγική δίαιτα είναι μια επικίνδυνα περιοριστική διατροφή για την υγεία αφού συνιστά την κατανάλωση ενός μόνο τροφίμου όπως πατάτα, αυγά, λάχανο ή μπανάνα. Η κατανάλωση περιορισμένων τροφών έχει σοβαρές συνέπειες για την πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών με ότι αντίκτυπο έχει αυτό για την υγεία. Επιπλέον η κατανάλωση μόνο μιας τροφής μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την δυσκοιλιότητα, πονοκέφαλο, ανισορροπία ηλεκτρολυτών, πέτρες στη χολή, προβλήματα με την περίοδο, αφυδάτωση, κόπωση, μειωμένο μεταβολισμό, απώλεια μυϊκής μάζας, υποσιτισμό και πολλά άλλα.
Η βραχυπρόθεσμη απώλεια βάρους είναι ένα ακόμα από τα σημαντικά μείον που έχει η μονοφαγική δίαιτα μιας και δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο να τρώει κάποιος μόνο ένα τρόφιμο. Επιπλέον αν και το τρόφιμο έχει υψηλές θερμίδες το σύνολο των θερμίδων που καταναλώνει κάποιος πέφτει κατακόρυφα. Αυτό που θα γίνει είναι πως υπάρχει μεγάλη απώλεια υγρών από το σώμα ενώ εξαφανίζεται το φούσκωμα, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα και να νιώθουμε πως χάσαμε κιλά αλλά και όντως το βάρος να είναι μειωμένο. Ταυτόχρονα λόγω της ανάγκης που έχει το σώμα για ενέργεια τείνει να κάψει μυική μάζα. Αυτή η απώλεια βάρους είναι σύντομη και μετά από λίγο το πιο πιθανόν είναι κάποιος να πάρει ξανά τα κιλά, αν όχι και περισσότερα.
Ένα από πιο άσχημα αποτελέσματα που έχει η μονοφαγική δίαιτα, και κυρίως η μείωση της πρόσληψης θερμίδων, είναι πως μπορεί να οδηγήσει στην υπερφαγία. Το να περιορίσει κάποιος τη διατροφή του σε ένα μόνο τρόφιμο αποτελεί από μόνο του μια διατροφική διαταραχή.
Παρότι οι ακόλουθοι της μονοφαγικής δίαιτας υποστηρίζουν πως μειώνεται η όρεξη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Το να αποφεύγει κανείς τόσο πολλά τρόφιμα είναι σίγουρο πως μετά από ένα χρονικό διάστημα θα ξεκινήσει να τα λαχταράει το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στην υπερφαγία.
Η μονοφαγική δίαιτα μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την έλλειψη σημαντικών θρεπτικών στοιχείων που βρίσκονται στα τρόφιμα. Δεν υπάρχει ένα τρόφιμο που να περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία έτσι αν η διατροφή μας περιοριστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα μόνο τρόφιμο είναι αδύνατο να είναι πλήρης. Αυτό μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, κακή πέψη και απώλεια μυικής μάζας.
Το να μπορέσει κάποιος να υπερνικήσει την πείνα και να την κοντρολάρει είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Οι μελέτες έχουν δείξει πως ο αυστηρός περιορισμός των θερμίδων οδηγεί στην αύξηση του άγχους καθώς και υποσκάπτει τους στόχους που έχουμε βάλει για αδυνάτισμα.
Η αλήθεια είναι πως η μονοφαγική δίαιτα δεν έχει κάποια επιστημονική βάση και δεν έχει γίνει καμία έρευνα που να μελετάει τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη που μπορεί να έχει τόσο για την υγεία όσο και για την απώλεια βάρους.
Τέλος ιδιαίτερα σημαντικό είναι να τονίσουμε πως η μονοφαγική δίαιτα με κανέναν τρόπο δεν προωθεί κάποιο υγιές διατροφικό μοντέλο ούτε βοηθάει αυτούς που την ακολουθούν να χάσουν πραγματικά βάρος και να το διατηρήσουν. Για να γίνει κάτι τέτοιο είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι διατροφικές ανάγκες που υπάρχουν και να γίνεται σωστός έλεγχος των μερίδων. Επιπλέον η άσκηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι κάθε σωστής διατροφής όπως και η υποστήριξη από έναν διατροφολόγο.
Αποτελεί η μονοφαγική δίαιτα μια σωστή επιλογή;
Οι διαιτολόγοι και οι διατροφολόγοι καθώς και οι οδηγίες που δίνονται από διάφορους οργανισμούς συνιστούν την κατανάλωση μιας μεγάλης ποικιλίας τροφών οι οποίες είναι πλούσιες σε βιταμίνες, θρεπτικά συστατικά και ιχνοστοιχεία όπως φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, δημητριακά ολικής άλεσης, ψάρια, άπαχο κρέας, ξηρούς καρπούς, γάλα και υγιεινά λιπαρά οξέα. Ταυτόχρονα συστήνουν τον περιορισμό τροφών που περιέχουν ζάχαρη, κορεσμένα λίπη, αλκοόλ και αλατιού.
Είναι ολοφάνερο πως οι μονοφαγικές δίαιτες δεν πληρούν καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις και ιδιαίτερα αν το τρόφιμο που έχετε επιλέξει περιέχει πολλά κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη κ.α. Ακόμα και στην παραλλαγή που μπορεί κάποιος να τρώει διαφορετικά είδη τροφίμων σε κάθε γεύμα και πάλι δεν περιέχονται όλες οι ομάδες τροφίμων. Επιπλέον δεν είναι εφικτό να προσλαμβάνει κανείς όλες τις θερμίδες από ένα και μόνο τρόφιμο.
Λόγω της περιοριστικής φύσης που έχει η μονοφαγική δίαιτα και της ελλιπούς πρόσληψης στα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού κανένας διατροφολόγος δεν θα τη συστήσει για απώλεια βάρους. Παρότι μπορεί να φαίνεται σαν ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος για αδυνάτισμα το να στερεί κάποιος στο σώμα του τα απαραίτητα μακροστοιχεία και ιχνοστοιχεία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα υγείας.
Αν θέλει κάποιος να χάσει κιλά η πιο σωστή προσέγγιση είναι να επισκεφτεί ένα διαιτολόγο και μαζί να φτιάξουν ένα διατροφικό πλάνο που θα περιέχει τα απαραίτητα γεύματα (πρωινό, βραδινό και μεσημεριανό) με τρόφιμα που αυτός προτιμάει και προφέρουν στον οργανισμό τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Μπορεί αυτό να απαιτεί χρόνο αλλά το αποτέλεσμα αξίζει μιας και με αυτόν τον τρόπο αποκτάει σωστές διατροφικές συνήθειες και έχει πολλές πιθανότητες να διατηρήσει το βάρος που έχασε. Η σωστή διατροφή σε συνδυασμό με την άσκηση αυξάνει την αυτοπεποίθηση ενώ παράλληλα βοηθάει στην ενεργοποίηση του μεταβολισμού. Τέλος είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως το να χάσει κάποιος κιλά δεν σημαίνει ταυτόχρονα πως είναι υγιής. Η σωστή υγεία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η κατανάλωση υγιεινών τροφών, η άσκηση, το άγχος και πολλά άλλα.